Wist je dat… een ijsberg maar een heel klein stukje van zichzelf laat zien?
Wist je dat… 80 tot 90% van de ijsberg zich onder water bevindt?
Wist je dat… daardoor de Titanic gezonken is?
Wist je dat… wij boven water dus maar een heel klein stukje te zien krijgen van een ijsberg?
Wist je dat… er elk jaar nieuwe ijsbergen gevormd worden?
Best leuk om al deze ‘wist-je-datjes’ te lezen en op te zoeken (met dank aan Wikipedia!), maar wat heeft dat nou te maken met opgroeien en opvoeden?
Een ijsberg wordt vaak als beeld gebruikt in de zgn, ijsbergtheorie (van McClelland)
Deze theorie laat zien dat wat je doet en laat zien (gedrag) maar het topje van de ijsberg is.
Dat wat je denkt, vindt, wilt en motiveert ligt onder het wateroppervlak en is niet zichtbaar voor de ander, maar het heeft wel grote invloed op hoe je met elkaar communiceert!
Het topje van de ijsberg is dus maar een heel klein deel van wie iemand is.
Onder het wateroppervlak speelt zich heel veel af wat ook (veel) invloed heeft op het topje…
Een voorbeeld:
Je kind (laten we haar Marie noemen) komt uit school en gedraagt zich boos en mopperig.
Jij denkt dat het komt omdat ze een slecht cijfer voor topo heeft gehaald, (maar ja; ‘ze had ook niet zoveel geleerd….’)
Wat Marie niet vertelt is dat ze ruzie gehad heeft met haar beste vriendinnetje en dat ze ervan overtuigd is dat het vriendinnetje heeft zitten roddelen over haar bij andere kinderen. Hierdoor voelt Marie zich onzeker en alleen. Ze wil zich niet laten kennen en gedraagt zich boos en gefrustreerd omdat ze denkt dat het roddelen dan misschien wel zal ophouden.
Het topje van de ijsberg in dit voorbeeld is het boze gedrag van Marie, dit is wat ze laat zien.
Dat wat onder het wateroppervlak ligt is de overtuiging van Marie dat er over haar geroddeld wordt. Ze denkt dat ze dat het beste kan ‘bestrijden’ met boos gedrag om niet te hoeven laten zien dat ze zich onzeker en alleen voelt.
De uitleg van jou als ouder ‘dat het wel aan een slecht cijfer op school zal liggen’ is een veronderstelling, die je hebt omdat Marie net van school komt.
Je kunt nu natuurlijk van allerlei scenario’s bedenken hoe dit verder zal gaan;
Jij wordt boos op Marie; ‘leer dan ook beter je Topo !’,
Marie wordt boos op jou; ‘ik heb het goed geleerd!’
Marie trekt zich terug en wordt steeds ‘stiller’,
Op school kan ze zich niet goed concentreren, waardoor ze slechte cijfers haalt… enz. enz.
Door te kijken naar het topje van de ijsberg wordt alleen gekeken naar het gedrag. Als je erachter kunt komen wat onder het wateroppervlak ligt, ontdek je wat voor gedachten (en overtuigingen!) er aan ten grondslag liggen en wat iemand eigenlijk wil. Dat sommige gedachten en overtuigingen, misschien niet de juiste zijn kan dan ‘boven’ komen ‘drijven’ en misschien zelfs veranderd worden.
Benoemen naar Marie dat je ziet dat ze boos is en of er iets gebeurd is op school, is al een mooie opening om Marie de gelegenheid te geven te vertellen wat ze denkt en graag zou willen. Hierdoor neem je een open houding aan kun je zonder oordeel luisteren én kan Marie vertellen wat onder haar wateroppervlak ligt…
Want wat jij ziet is maar het topje van de ijsberg!