Ken je die uitspraak van je peuter (vaak als jij vanwege de tijd, nog even snel de laarsjes van je kind aan wilt doen omdat je weg moet)?
Op zulke momenten denk je als ouder weleens ‘waarom nu….?’
‘Zelluf doen…!’ Een heerlijk uitspraak van een kind dat zich ontwikkelt en zo langzamerhand de regie van jou als opvoeder gaat over nemen.Al duurt het (gelukkig) nog wel een aantal jaren voordat hij of zij de regie over zijn of haar leven echt helemaal pakt.
Vraagje: Hoe moeilijk vind jíj het eigenlijk om die regie uit handen te geven? Als ík op die vraag antwoord moet geven, moet ik eerlijkheidshalve bekennen; ‘best moeilijk!’.
Onlangs kreeg ik verschillende teksten onder ogen die gingen over ‘aangeleerde hulpeloosheid’. Ik had die term eerlijk gezegd nog nooit eerder gehoord maar mijn interesse was wel gewekt.
Wat blijkt; als ouders (en leerkrachten) hebben we nogal eens de neiging om kinderen bij te sturen en te corrigeren. Met de goedbedoelde vraag ‘gaat alles wel goed?’ als onderliggende reden.
Ervaringen van falen en verlies (tegenslag) vinden we kennelijk lastig om te zien bij onze kinderen, want zodra er iets mis dreigt te gaan willen we ingrijpen en bijsturen. Helikopterouders is de term die ik tegenkwam.
Het gevolg hiervan kan zijn dat kinderen zelf niet meer op zoek gaan naar mogelijke oplossingen voor een probleem waar ze tegenaan lopen, maar ‘wachten’ tot iemand die in de buurt is met een oplossing komt. Aangeleerde hulpeloosheid dus.
Wie kent niet de kinderen die ‘rustig’ staan te wachten tot iemand hun jas dichtritst of schoenen gaat strikken…
Of de kinderen die juist ongeduldig zijn als hun vader/moeder (maar toch meestal de moeders..) op school hun rugzak met broodtrommel en beker niet snel genoeg wegzetten, omdat ze nog iets willen laten zien of vertellen..
Of de puber die bij een onvoldoende voor een toets boos op jou als ouder is ‘omdat jij niet goed hebt overhoord..!’
Door deze lastigheden, vaak ongemerkt, uit handen te nemen en de kinderen niet zelf te laten ‘prutsen en proberen’, ontnemen we hen de behoefte om zich bekwaam te voelen en het gevoel om effectief te handelen (=competentie). Ieder mens wil dingen doen waar hij of zij goed in is en die ook met succes afronden, als je dit niet kunt doen neemt de behoefte aan competentie af en daarmee ook de groeimindset. (zie hierover ook mijn blog over het geven van complimenten) Je hebt nl. niet geleerd om risico’s te nemen of een sprong te wagen, je raakt daardoor sneller gefrustreerd en geeft het op.
Als ouder is het dus goed om je kind eerst zelf dingen te laten ontdekken en te laten doen en ja, dat is soms helemaal niet handig en kost misschien meer tijd dan als je het zelf zou doen en het gaat ook heus niet altijd goed…
Maar hoe mooi is het als je peuter je trots aan kijkt, met de laarsjes (verkeerd om) aan 😊 en dan zegt: ‘zelluf gedaan!’